Soomaaliya : Mareykanka oo Difaacay Aqoonsiga Israa’iil ee Somaliland, balse Wajahay diidmo Balaaran

WASHINGTON / NEW YORK — Dowladda Mareykanka ayaa wajahaysa dhaleeceyn ballaaran kaddib markii ay Qaramada Midoobay ka difaacday go’aanka Israa’iil ay ku aqoonsatay Somaliland, iyada oo tallaabadaas barbar dhigtay dalal aqoonsaday dowlad Falastiini ah.

Kulankii degdegga ahaa ee Golaha Ammaanka Qaramada Midoobay Isniintii, ku-xigeenka safiirka Mareykanka ee QM Tammy Bruce ayaa sheegtay in Israa’iil ay xaq u leedahay inay yeelato xiriirro diblomaasiyadeed sida dal kasta oo madax-bannaan. Waxay intaas ku dartay in sannadkan dalal dhowr ah—oo ay ku jiraan xubno ka tirsan Golaha Ammaanka—ay si kaligood ah u aqoonsadeen dowlad Falastiini ah, iyada oo aan la isugu yeerin kulan degdeg ah, kuna eedeysay xubnaha kale “laba-wajiilenimo.”

Hadalladaasi waxay kusoo beegmeen muran caalami ah oo ka dhashay ku dhawaaqistii Israa’iil Jimcihii ay ku aqoonsatay Somaliland, tallaabo noqotay tii ugu horreysay ee dal qaato, balse si adag loo cambaareeyay. Ururro iyo quwadaha caalamiga ah oo ay ka mid yihiin African Union, Arab League, European Union, iyo dalal ay ka mid yihiin Türkiye iyo China ayaa ku adkeystay qaranimada iyo midnimada dhuleed ee Soomaaliya.

Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa horay u sheegay inuu ka soo horjeedo aqoonsiga Somaliland, halka Tammy Bruce ay Isniintii xaqiijisay in “aysan jirin wax isbeddel ah oo ku yimid siyaasadda Mareykanka.”

Dhinaca kale, safiirka Slovenia u fadhiya QM, Samuel Zbogar, ayaa si cad u diiday isbarbardhigga Washington, isaga oo sheegay in Falastiin aysan ka mid ahayn dal jira balse ay tahay dhul si sharci-darro ah loo haysto, sida ay cadeeyeen Maxkamadda Caddaaladda Caalamiga ah iyo hay’ado kale. Wuxuu intaas ku daray in Somaliland ay tahay qayb ka mid ah dal xubin ka ah QM, isla markaana aqoonsigeedu ka hor imanayo Axdiga Qaramada Midoobay.

Wakiilka Soomaaliya ee QM ayaa sidoo kale cambaareysay go’aanka Israa’iil. Safiirka Soomaaliya Abukar Osman ayaa sheegay in tallaabadaasi ay tahay mid dhiirrigelinaysa kala-qaybsanaan dhuleed oo Soomaaliya ah, isaga oo ugu baaqay QM inay si cad u diido.

Intii lagu guda jiray kulanka, ergayga Türkiye ee QM Ahmet Yildiz ayaa sheegay in mabaadi’da nidaamka caalamiga ah mar kale la tijaabinayo, isaga oo carrabka ku adkeeyay in Ankara ay si buuxda u diidan tahay aqoonsiga Israa’iil, kuna tilmaamay jebin cad oo sharciga caalamiga ah iyo Axdiga QM.

Pakistan ayaa isna muujiyay walaac ku saabsan suuragalnimada barakicin Falastiiniyiin ku nool Qaza, iyada oo ku-xigeenka safiirka Pakistan ee QM Muhammad Usman Iqbal Jadoon uu sheegay in aqoonsiga Somaliland uu yahay mid sharci-darro ah, gaar ahaan marka la eego hadalladii hore ee Israa’iil ee ku saabsanaa in Somaliland loo arko meel loo wareejin karo Falastiiniyiinta.

Dalal kale ayaa iyaguna muujiyay taageeradooda midnimada dhuleed ee Soomaaliya, inkasta oo aysan si toos ah u xusin Israa’iil. Safiirka United Kingdom ee QM James Kariuki ayaa dib u xaqiijiyay taageerada London ee qaranimada, midnimada iyo madaxbannaanida siyaasadeed ee Soomaaliya.

Dhinaca Israa’iil, wakiilka dalkaas Jonathan Miller ayaa sheegay in aqoonsigu uusan ahayn tallaabo colaad ah oo ka dhan ah Soomaaliya, isla markaana uusan meesha ka saarayn wada-hadallo mustaqbalka, isagoo ku tilmaamay “fursad lagu xoojin karo xasilloonida.”

Somaliland ayaa ku dhawaaqday inay ka go’day Soomaaliya sanadkii 1991, balse muddo dheer ku guuldarreysatay inay hesho aqoonsi caalami ah illaa ku dhawaaqista Israa’iil. Gobolkaas waqooyi ee Geeska Afrika, oo ku yaalla dhinaca Gacanka Cadmeed kana soo horjeeda Yemen, ayaa loo arkaa mid istaraatiiji ah marka la eego juqraafi ahaan iyo marin-biyoodka muhiimka ah ee uu ku yaal.

GAROWE ONLINE