Tirada carruurta lagu qasbay in ay shaqeeyaan oo la shaaciyey

Shaqaalaysiinta caruurtu kaliya uma diidayso ubadka xaquuqda waxbarasho balse waxay xadidaysaa fursadaha korriinka.

WASHINGTON, USA – 12-ka June waxaa loo dabaaldagaa Maalinta caalamiga ah ee Ka-hortagga Shaqaaleynta Carruurta – Munaasabad sanadle ah oo looga wacyi-geliyo bulshada dhibaatooyinka dhaqaale iyo kuwa bulsho ee carruurta ku dhacda ayaa lagu qabtaa magaalooyinka waawayn ee caalamka.

Adduunka oo dhan, ugu yaraan 160 milyan oo carruur ah oo da'doodu ka weyn tahay shan sano - ku dhawaad 10 boqolkiiba dadka caalamka - ayaa lagu qasbay in ay shaqeeyaan.

Sida laga soo xigtay Qaramada Midoobay, carruurta waxaa loo kala saaraa in ay yihiin shaqaale carruur ah marka ay aad u yar yihiin in ay shaqeeyaan, ama ay ku lug yeeshaan dhaqdhaqaaqyo khatar ah oo wax u dhimi kara korriinkooda jireed, maskaxeed, bulsho ama waxbarasho.

Qaybta ugu badan ee shaqada carruurta ee adduunka oo dhan waa waaxda beeraha, oo ka dhigan 70 boqolkiiba carruurta da'doodu u dhaxayso 5 ilaa 17 ee lagu qasbay shaqada.

Ugu yaraan 79 milyan oo carruur ah oo adduunka ah ayaa ku lug leh shaqo khatar ah, taas oo inta badan khatar ku ah caafimaadka iyo badbaadada ilmaha.

Shaqaalaysiinta caruurtu kaliya uma diidayso ubadka xaquuqda waxbarasho balse waxay xadidaysaa fursadaha korriinka, xuquuqda, fursadaha mustaqbalka, taasoo u horseedi karta wareeg xun oo faqri ah.

Carruur badan ayaa lagu qasbay inay ku shaqeeyaan xaalado aan nadiif ahayn, inta badan iyaga oo aan haysan qalab badbaado. Wax kasta oo wax u dhimi kara caafimaadka ilmaha iyo fayoobida maskaxda waxaa loo arkaa shaqo khatar ah. Tan waxaa ka mid ah shaqada beeraha, macdanta, dhismaha, iyo wax soo saarka, iyo sidoo kale hoteelada, baararka, maqaayadaha, suuqyada, iyo adeegyada guriga.

Afrika ayaa leh tirada ugu badan ee carruurta ah ee ku jira shaqada halista ah, iyadoo 41.4 milyan oo da'doodu u dhaxayso shan ilaa 17 jir ay ku shaqeeyaan xaalado halis ah waxaa ku xigto Aasiya iyo Baasifigga (22.2 milyan), Yurub iyo Bartamaha Aasiya (7.9 milyan), Ameerika (5.7) milyan) iyo dawladaha Carabta (1.9 milyan).

Qiyaastii 160 milyan oo carruur ah oo ku hawlan shaqada , 63 milyan waa gabdho halka 97 milyan ay yihiin wiilal.

Adduunka oo dhan, 11.2 boqolkiiba wiilasha da'doodu u dhaxayso 5 ilaa 17 waxay u shaqeeyaan carruur shaqaalenimo marka la barbardhigo 7.8 boqolkiiba dhammaan gabdhaha.

Marka loo eego warbixin cusub oo ay soo saartay ILO-UNICEF, waxaa lagu qiyaasay in ay yartahay xeelado la dhimi karo, tirada carruurta ku jirta shaqada ay kor u kacdo 8.9 milyan dhammaadka 2022, sababtoo ah faqriga sarreeya iyo nuglaanshaha korortay.

GAROWE ONLINE